Lisa Höhenleitner Boeken

Die letzten Monate des Zweiten Weltkrieges machten Breslau zu einem Trümmerfeld. Doch heute bewegt man sich wieder in einer modernen Stadt, aus deren Zentrum seit ihrer Ernennung zur Europäischen Kulturhauptstadt 2016 die grauen Ecken verschwunden sind. Am Salzmarkt 4 überstand das Oppenheim-Haus wie durch ein Wunder das Inferno der letzten Kriegstage. Heute präsentiert es sich in neuem Glanz, und die Vision eines Begegnungsortes für Kultur, Wissenschaft und Wirtschaft wird hier Realität. Das imposante Barockgebäude mit der markanten Fassade hat eine reiche Historie. Teile der Bausubstanz reichen bis ins Mittelalter zurück. Kurz nach der Wende zum 19. Jahrhundert etablierte sich von hier aus Heymann Oppenheim zu einem der erfolgreichsten Geschäftsmänner der Stadt. Hier entstand einer der wichtigsten Handelsplätze Breslaus. Leistungsfähige Geschäftshäuser der Stadt fanden hier ihren Ort. Doch schon nach dem Ersten Weltkrieg setzte der äußerliche Zerfall des Hauses ein. Der Standard des Wohnhauses sank, Ein- bis Zweiraumwohnungen für Arbeiterfamilien wurden eingerichtet. Auch in den Jahrzehnten der Volksrepublik Polen hofften die Bewohner vergeblich auf Erneuerungsarbeiten. Erst zwischen 2013 und 2017 konnte im letzten Moment die imponierende historische Substanz gerettet werden. Aus Zeitzeugenaussagen, Dokumenten und historischen Recherchen wird hier die Biografie eines Gebäudes rekonstruiert, das sinnbildhaft für die polnische, jüdische und deutsche Geschichte steht.

Ostatnie miesiące wojny uczyniły z Wrocławia jedno wielkie gruzowisko. Dziś jednak to znów nowoczesne miasto, które od czasu mianowania na Europejską Stolicę Kultury w 2016 roku prawie już nie ma zaniedbanych miejsc w swoim centrum. Przy placu Solnym nr 4 Dom Oppenheimów cudem przetrwał piekło ostatnich dni wojny. Dziś prezentuje się w nowym blasku, a wizja stworzenia tu miejsca spotkań kulturalnych, naukowych i gospodarczych staje się rzeczywistością. Imponujący budynek barokowy z charakterystyczną fasadą ma bogatą historię. Część substancji budowlanej pochodzi jeszcze ze średniowiecza. Na początku XIX wieku Heymann Oppenheim rozwinął tutaj jeden z najbardziej udanych interesów w mieście. Tu powstało jedno z najważniejszych miejsc handlowych Wrocławia. Siedzibę miały tu dobrze prosperujące firmy w mieście. Jednak już po pierwszej wojnie światowej rozpoczął się proces zewnętrznej degradacji budynku. Standard mieszkaniowy stale się obniżał, urządzono tu jedno- i dwupokojowe mieszkania robotnicze. Również w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej mieszkańcy daremnie czekali na remonty. Dopiero w latach od 2013 do 2017 udało się w ostatniej chwili uratować tę imponującą historyczną budowlę. Na postawie wypowiedzi świadków naocznych, dokumentów i badań historycznych zrekonstruowano biografię budynku, która w sposób symboliczny przedstawia historię polską, żydowską i niemiecką.