Jarosław Mikołajewski Volgorde van de boeken

Lampedusa. Włoska wyspa, choć bliżej stąd do Afryki niż do Włoch. Dwadzieścia kilometrów kwadratowych lądu na Morzu Śródziemnym. Najwyższe wzniesienie: sto trzydzieści trzy metry. Drzew prawie nie ma. Ptaki tylko przelatują nad wyspą: jesienią z Europy do Afryki, wiosną z powrotem. Żyją tu żółwie, króliki i ogromne psy. Oraz sześć tysięcy czterystu Lampedusańczyków, przez których życie przewinęło się około ośmiuset tysięcy uchodźców uciekających przed wojną i ubóstwem. Ich łódki rozbijają się u wybrzeży Lampedusy. Morze wyrzuca na plaże buty, puszki z jedzeniem, dziecięce zabawki Książka Jarosława Mikołajewskiego to opowieść o wyspie i jej mieszkańcach lekarzu, księdzu, miejscowym artyście, opiekunce żółwi, profesorze, który kopiuje obrazy Caravaggia którzy na co dzień obcują z tragedią ludzi przychodzących z morza. Mikołajewski poeta i znawca kultury włoskiej z czułością i delikatnością kreśli reporterski portret wyspy przedsionka Ziemi Obiecanej uchodźców. Lampedusa jest kroplą: skupiona jest w niej jak w soczewce współczesna Europa i problemy, z którymi musi się zmierzyć. Wszyscy dziś jesteśmy Lampedusańczykami.

Nowy tom wierszy Jarosława Mikołajewskiego, jednego z najbardziej cenionych polskich poetów współczesnych, to poruszająca poetycka odpowiedź na codzienne, często bolesne wydarzenia pandemicznej rzeczywistości. Poeta filtruje świat przez pryzmat osobistych doświadczeń i pokazuje drobiazgi, tropy, dzięki którym możemy dostrzec więcej, poczuć mocniej, być bliżej tego, co w danym momencie najważniejsze. Pustka, samotność, odcięcie od dotychczasowej rutyny to teraz nasze wspólne doświadczenie. Rzeczywistość się rozmywa, a uczucia i obrazy zyskują nowe sensy. Czasem ratuje nas podświadomość, która usuwa z pamięci dawne znaczenia, innym razem otulają sny. A może to właśnie w nich warto poszukać siebie na nowo? Ważny i kojący tom, który przekonuje finezją, uważnością i pokrzepia wspólnotą doświadczenia.

WYJAŚNIENIE NA MARGINESIE Nie powstałam z prochu, nie obrócę się w proch. Nie zstąpiłam z nieba i nie wrócę do nieba. Jestem sama niebem tak jak szklisty strop. Jestem sama ziemią tak jak rodna gleba. Nie uciekłam znikąd i nie wrócę tam. Oprócz samej siebie nie znam innej dali. W wzdętem płucu wiatru i w zwapnieniu skał muszę siebie tutaj rozproszoną znaleźć.

W szczelinie miedzy czuwanie a snem. Sto dziesiec wierszy wloskich poetow wspolczesnych

W swoim nowym tomie Jarosław Mikołajewski rozważa upływ czasu, pustkę, mierzy się z nadchodzącą starością. Publicystyka schodzi na dalszy plan: istotne wydarzenia ostatnich miesięcy są tu ukazane z bardzo osobistej perspektywy jako fakty przeżyte i przetworzone w myśl, nieraz uporczywą i nieznośną. W wielu wierszach powraca motyw miłosny, ale miłość równie często jest tu obserwowana, jak i odczuwana. Ważnym tematem jest również śmierć: bliskich, przyjaciół, ukochanych zwierząt, a także własna majacząca gdzieś na horyzoncie.

Jarosław Mikołajewski jest poetą, reporterem, prozaikiem. Pisze dla dorosłych i dla dzieci, tłumaczy z języka włoskiego. Mieszka w Warszawie, pracuje w Muzeum Literatury imienia Adama Mickiewicza. Co dzień opowiada o Mickiewiczu dzieciom, młodzieży, a czasem także dorosłym. Wszystkim gościom Muzeum pokazuje pewną dębową skrzynię i mówi: „Ten dębowy kuferek dała Adamowi mama, kiedy ten jechał na studia...”. Specjalnie dla Muchomora skreślił opowieść o życiu Mickiewicza. Lektura obowiązkowa!

Pawełek biegnie przez las. Może już nie Pawełek, lecz Paweł. Pada deszcz. Rozpętuje się burza. Droga, która miała być krótka i łatwa, okazuje się długa i trudna... Czy z rozbitych kolan może powstać muzyka? Gama i pasażerowie to muzyczna seria książek dla dzieci, której bohaterowie ukrywają się w dźwiękach klawiszy fortepianu: białych i czarnych. Przygody, opowieści, historyjki, bajki, zabawne perypetie i przypadki dwunastu wybitnych polskich muzyków XX i XXI wieku opowiadają wspaniali autorzy twórcy słów i obrazów.

Pewnego dnia z książki na zagraconym biurku wysuwa się oderwany fragment starej gazety z pytaniem: Kim jesteś, Zuzanno? Jarosław Mikołajewski nie pamięta, kiedy zapisał to zdanie. Ale pamięta, że pierwszy raz usłyszał o Ginczance, gdy miał kilkanaście lat. Moja fascynacja zrodziła się z szoku, że chodziło o młodą, zamordowaną poetkę żydowską, o której mówiono, że była piękna jak nikt, jako człowiek i jako kobieta. Jedno oko miała niebieskie, drugie zielone. Nie, jedno ciemne, drugie pomarańczowe. Jej własna twarz ją zdradziła, jej piękna twarz powie ktoś później. Wysoka, smukła, ładna, elegancka, piękna, najpiękniejsza, dowcipna, inteligentna, łagodna, choć ironiczna Poeta goni za cieniem zamordowanej poetki, po której zostało niewiele ponad wspomnienie zjawiskowej urody i nieliczne wiersze, od których nie umie się od kilkudziesięciu lat uwolnić. Mikołajewski wiele razy słyszy w czasie swoich długoletnich poszukiwań poetki: Zakochałeś się w niej i już. Dla tłumacza, poety, bajkopisarza, najbardziej czułego z reporterów granice gatunków nie istnieją. Dlatego reportaż wspierany wymianą korespondencji z włoskim przyjacielem miesza się tu z poezją, by w końcu przejść w dramat i tak fikcja żeni się z rzeczywistością, żeby opowiedzieć coś, co było lub miało być, lub być powinno. To nie jest nie tylko opowieść o Zuzannie Ginczance. To opowieść o kimś, kto jej szuka. O obsesji, legendzie, poezji, wojnie. I o samym szukaniu.

Wiszę oczami pamięci kamienie - trudno zagadać czy będące resztkami starożytnych domów i świątyń, czy naturalnymi skałąmi, widzę ląki, na których przeszło dwa tysiące siedemset lat temu szukali mowego mejsca a ziemi pierwsi kolonizatorzy z Grecji. Gdzie znajdując w jaskiniach czaszki karłowatych słoni, roili sobie istenienie jednookich Cyklopów i smuli historie o wynaturzonych dzieciach Zeusa, o strąceniu do Tartaru, o spotkaniu wędrowca Odysa z biednym Polifemem,

Twórczosc Lesmiana, majaca swoje korzenie w filozoficznych koncepcjach Henri Bergsona, byla czyms tak nieprzystawalnym do dosc skostnialej twórczosci miedzywojennych awangardystów, ze wspólczesni zlekcewazyli ja, w najlepszym wypadku obwolujac ,,posmiertnym tchnieniem Mlodej Polski". Czas jednak przyznal racje wizjonerom takim jak Artur Sandauer, którzy obwolali twórce ,,Laki" najwybitniejszym polskim poeta od czasu Norwida. Podczas spotkania z Lesmianem, czytelnicy i wspólautorzy niniejszej Ksiazki do pisania, odnajda fragmenty wypowiedzi o poecie, pióra wybitnych ludzi kultury, jak Jan Brzechwa, Magda Umer, Julian Tuwim czy Adam Zagajewski, fragmenty jego listów, bajek, oraz wybrane wiersze, które wciaz zachwycaja bogactwem jezyka i poczuciem bergsonowskiej élan vital. Ksiazke w znakomitym, osobistym wyborze cytatów dokonanym przez Jaroslawa Mikolajewskiego, dopelnia material ilustracyjny zawierajacy wiele rzadkich fotografii poety i jego bliskich.