Jan Chryzostom Pasek Boeken
Jan Chryzostom Pasek wordt voornamelijk herinnerd om zijn memoires, die levendig de levensstijl en cultuur van de Poolse adel tijdens de barokperiode vastleggen. Zijn werk dient als een waardevolle historische bron, met gedetailleerde beschrijvingen van militaire campagnes, diplomatieke missies en het dagelijks leven binnen het Pools-Litouwse Gemenebest. Pasek duikt in thema's als oorlog, vrede, sociale status en de hedendaagse perceptie van patriottisme, met een focus op de bevoorrechte szlachta-klasse. Zijn verhalende stijl is rijk aan kleurrijke beschrijvingen en persoonlijke observaties, wat lezers een uniek inkijkje geeft in de 17e eeuw.
Pamiętniki, które spisywał najprawdopodobniej pod koniec życia ( w latach 1690-1695), zostały wydane drukiem w 1836 roku przez Raczyńskiego. Dzielą się one na dwie części: lata 1655-1666 - w żołnierskiej służbie Rzeczypospolitej, lata 1667-1688 - żywot ziemiański ( sprawy domowe i publiczne). Czyta: Marek Konopczak
Pamiętniki polskiego sarmaty, uczestnika wielu wypraw wojennych i ziemianina Jana Chryzostoma Paska należą do kanonu polskiej literatury barokowej. Treścią pierwszej części pamiętników są barwne przygody autora w czasie wojen Rzeczypospolitej szlacheckiej ze Szwecją (1656), Siedmiogrodem (1657), Moskwą (1660) czy podczas wyprawy wojsk polskich do Danii (1658–1659). Druga część wspomnień Paska obejmuje lata 1667–1688, w czasie których autor prowadził żywot ziemianina, pisał wiersze, spisywał przyśpiewki czy uroczyste mowy. Z gawędziarskiej, pełnej humoru, makaronizmów i rubasznego słownictwa narracji Pamiętników wyłania się obraz obyczajów, zajęć i mentalności polskiej szlachty siedemnastowiecznej. Pamiętniki są równocześnie bezcennym źródłem wiedzy o języku sarmatów, źródłem z którego czerpało wielu późniejszych pisarzy, między innymi Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Henryk Sienkiewicz. Lektura dla szkół średnich
Chudý mazovský šlechtic a rváč Jan Chryzostom Pasek, typický reprezentant mentality své společenské třídy, žil přibližně v letech 1630-1701. Své Paměti psal na sklonku života; v jejich zachované části jsou vylíčena léta 1656-1688. Pasek se sice snaží o kronikářskou věrohodnost, ale tam, kde mu paměť selhávala, bez ostychu si vypomáhá bujnou fanatazií. Zvlášť podrobně popisuje boje, jichž se sám účastnil, válku se Švédy v Dánsku, boje s moskevskou Rusí, protikrálovský odboj Lubomirského, svou roli velitele doprovodu moskevského poselstva, nadneseně popisuje své styky s králem Janem Kazimierzem, volbu a slabou vládu Michala Wisniowieckého a konečně dobu krále Jana Sobieského, slavného osvoboditele Vídně od Turků.
