Rafal Nawrocki Boeken

Gdzie podziewa się polski upiór...? Książka Próg. Intruzje i przekroczenia stanowi pierwszą próbę odpowiedzi na powyższe pytanie rodzimej prozy niesamowitej I poł. XIX wieku. Zainteresowanie autora kieruje się przede wszystkim ku utworom przełomowym i najciekawszym, porównywalnym z dokonaniami światowymi w omawianym nurcie. Dlatego, obok definiowania lokalnej i czasowej specyfiki, książka zawiera wiele autorskich hipotez, a także polemik i uzupełnień dokonań poprzedników (m.in. M. Janion, S. Kinga, M. Wydmucha). Osadzona w kontekście historycznoliterackim, antropologicznym, psychoanalitycznym i ogólnokulturowym, a przy tym napisana barwnie i z pasją, może stać się intrygującą lekturą tak dla badacza, jak i fascynata mrocznej strony ludzkich fantazji. O ile czytelnik przyjmie zaproszenie do przekroczenia Progu...

Za czasów Zygmunta Starego ukształtował się specyficzny, charakterystyczny dla terenu Rzeczypospolitej, typ renesansowego nagrobka rycerskiego. Problematyka związana z jego powstaniem, rozwojem, ikonografią, znaczeniem dla kultury staropolskiej oraz oddziaływaniem stanowi niezwykle ważną i frapującą przestrzeń w badaniach nad nowożytną sztuką polską. Na naszych ziemiach pierwsze nagrobki w stylu renesansowym powstały na zamówienie wspomnianego króla oraz najwyższych dygnitarzy z jego otoczenia. Monumentalne, przyścienne pomniki, wykonywane niejednokrotnie z cennych odmian skał dekoracyjnych, umieszczane we wnętrzach kościołów stopniowo zastąpiły dużo skromniejsze gotyckie płyty nagrobne montowane w posadzkę. Początkowo dzieła w nowym stylu były wykonywane prawie wyłącznie przez artystów włoskich, tworzących w duchu dojrzałego renesansu, sprowadzonych do Krakowa przez monarchę. Stanowiły one modny, ale w dużym stopniu obcy wtręt na gruncie sztuki polskiej. Dość szybko jednak wrosły w naszą kulturę artystyczną, zaspokajając potrzeby fundatorów, wypełniając różnorodne zadania społeczne. Wnikając w miejscowy grunt dzieła te napełniły się nową, wielowarstwową treścią.

Pod miastem, wyglądającym jak odbicie Poznania w ciemnej kałuży, krąży gigantyczny potwór – Omnifag. Swoje obłe, śliskie cielsko wciśnie w każdy zakątek, by dopaść ofiarę swym tępym, ślepym pyskiem. Jest wszystkożerny, ale najchętniej pochłania opowieści.