Bronisław Wildstein Boeken

Tato sága rodiny Broků začíná pogromem, je tudíž příběhem několika „osiřelých“ generací, dějinným, myšlenkovým, také ovšem kriminálním dobrodružstvím potomků rabína, který ještě „rozmlouval s Bohem“. Odehrává se poté, co se „ nebe stáhlo z dohledu“ a „nastaly zlé časy“, kdy řešení nabízejí Freudova nauka, Leninovy spisy, Heideggerova filozofie, slibují je oba totalitní režimy 20. století. Bronislaw Wildstein (11. 6. 1952) je polský novinář a spisovatel. V dobách komunismu byl zapojen do disidentského hnutí, v roce 1980 se svojí ženou z Polska emigroval. Po pádu komunismu se vrátil do vlasti a stal se z něho novinář. V letech 2006 a 2007 byl ředitelem polské televize. V současné době je ředitelem Instytutu Pamieci Narodowej.

Nowa książka Bronisława Wildsteina to erudycyjny, pełen filozoficznych i literackich odwołań esej o kluczowym dla zrozumienia naszych czasów napięciu. Jak pisze autor we Wprowadzeniu: Bunt i afirmacja jawią się jako bieguny konfliktu, który współcześnie dzieli naszą cywilizację. Chodzi o sprawę fundamentalną, nie o akcydentalne akty sprzeciwu czy akceptacji. Te zależą od konkretnej sytuacji i historycznych warunków. Natomiast elementarna opozycja, o której piszę, ma charakter metafizyczny. Sprowadza się do przyjęcia albo odrzucenia świata w jego zasadniczym, danym nam kształcie z jego podstawowymi uwarunkowaniami. Afirmacja nie oznacza zamykania oczu na zło, którego doświadczamy i które wpisane jest w ludzką kondycję. Wręcz przeciwnie. Dopiero akceptacja świata jako całości pozwala nam ze zrozumieniem, a więc do pewnego stopnia skutecznie, przeciwstawić się jego negatywnym aspektom.

Lew i komedianci to książka niejako jubileuszowa, bo już dziesiąta z obszaru literatury pięknej, którą prezentuje czytelnikom Bronisław Wildstein, a przy tym niespotykana, bowiem obok trzech opowiadań zawiera także dwa dramaty. A jednak choć autor sięga po nowe formy, niezmienny pozostaje cel jego twórczości literackiej, w której od lat podejmuje filozoficzną refleksję nad współczesnym światem. W Lwie mierzy się z problemem zdrady ? który stanowi ważny temat jego literackiej drogi, począwszy od debiutanckiej powieści Jak woda ? pochyla się także nad zagadnieniem kształtowania rzeczywistości poprzez totalitarne systemy polityczne i filozoficzne. Kryształowy Gmach to antyutopia stanowiąca pojemną alegorię neoliberalnej rzeczywistości społeczno- politycznej. Sięgnięcie po tę konwencję to novum u autora, choć przecież cała jego proza, od dawna, zawiera w sobie metafory niosące aksjologiczny ładunek. O poszukiwaniu wartości i potrzebie jednoznacznego nazwania pojęć mówi Wildstein w intymnym opowiadaniu Babel, traktującym o przeżywającym kryzys naukowcu. Z kolei w dramatach Głos z innego świata i Komedianci łączy groteskę i satyrę z utkaną przezeń siatką odniesień do społecznych problemów dzisiejszej Polski i świata, z galopującą dyktaturą politycznej poprawności na czele. Zbiór ten to więc z jednej strony kontynuacja drogi twórczej, kolejne wykorzystanie języka literackiego w służbie refleksji aksjologicznej, z drugiej zaś ? podróż do krainy nowych konwencji i rozwiązań.

Autorem románu je polský žurnalista, bývalý disident a neúnavný pronásledovatel kolaborantů komunistického režimu, jehož pověst je srovnatelná s tou, kterou má v českém prostředí Petr Cibulka. Takový je i hrdina jeho románu, novinář předního celostátního listu Jan Return, který získá důkazy o spolupráci známého akademika s SB - státní policií komunistického Polska. Po jejich uveřejnění ale postupně zjišťuje, že bývalí agenti SB tvoří neproniknutelnou bariéru, ukotvenou i na těch nejvyšších místech. Je ohrožena jeho práce i samotná existence. Autor se nechal inspirovat řadou skutečných případů a osob a sám označuje svůj román za literární vypořádání se s polskou politickou skutečností. Román o marném boji novináře s neproniknutelnou sítí bývalých agentů polské státní bezpečnosti.