Willem Elsschot Boeken

Het verhaal van de liefde van een moeder voor een krijgsgevangen zoon die in den vreemde aan de griep sterft, waarna verwikkelingen om het pensioen ontstaan tussen de moeder en de ongehuwde moeder van haar kleinkind.

Na de dood van zijn moeder besluit Laarmans zijn leven een andere wending te geven. Hij, de brave bediende met een rustig leven, trekt de woeste zakenwereld in. Na een gesprek met de gehaaide patser Boorman laat hij zich overhalen om vertegenwoordiger te worden van een Nederlands bedrijf dat in kaas handelt. Laarmans meldt zich ziek op kantoor en neemt een maand de tijd om zijn handel in kaasbollen op te starten. Zodra hij echter aan de slag gaat, struikelt hij van misverstand naar ontgoocheling. De kaasbollen worden een totale nachtmerrie.

Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog brengt financieel voordeel voor de commercieel aangelegde zwager van de ik-figuur.

Lijmen/Het Been is te lezen als een humoristische variant op het oeroude verhaal van de man die zijn ziel aan de duivel verkoopt. De duivel heet in dit geval Boorman, een gewetenloze zakenman met een perfect inzicht in de zwakheden van de mens. Als uitgever van het nepblad Het wereldtijdschrift slaagt hij erin ijdele directeuren van allerlei bedrijven voor veel geld enorme hoeveelheden bedrukt papier in de maag te splitsen. Laarmans is zijn veel minder gewiekste assistent, die het vuile werk mag opknappen. Maar hij krijgt meer en meer last van zijn knagende geweten...

Lees over Laarmans' laatste dwaaltocht door Antwerpen en loop nu ook met hem mee: deze uitgave bevat een even mooie als interessante stadswandeling op basis van het boek. Met Het Dwaallicht (1946) zou Elsschot zijn literaire testament hebben geschreven. In veel beschouwingen wordt steevast gewezen op het symbolische einde van het verhaal, waarin Laarmans en zijn 'drie zwartjes' tot de conclusie komen dat hun zoektocht naar de mysterieuze Maria Van Dam op niets uitloopt: 'Zij is als een beeld dat men in 't water ziet. Als men het grijpen wil is er niets. Of zoals de lichten in het moeras. Men kan ze nalopen, doch men achterhaalt ze niet.'

An einem kalten Wintertag trifft Frans Laarmans auf drei afghanische Matrosen, die ihn auf eine unerwartete Suche nach einer mysteriösen Frau namens Maria mitnehmen. Ihre nächtliche Abenteuerreise durch Antwerpen führt zu Freundschaft und dem Lösen kultureller Rätsel. Elsschots Werk gilt als sein Vermächtnis.

Frans Laarmans hat den grauen Büroalltag gründlich satt. Da tut sich ihm unverhofft die Chance zu einer glanzvollen Karriere auf: Ch. A. F. D. Boorman, Herausgeber der »Allgemeinen Weltzeitschrift für Finanzen, Handel, Gewerbe, Kunst und Wissenschaft« sowie Generaldirektor des »Museums für einheimische und ausländische Erzeugnisse«, bietet ihm eine Stelle als Sekretär und späterer Nachfolger an. Laarmans schlägt ein – und merkt zu spät, wem er seine Seele verkauft hat. Nun wird er in die hohe Kunst des »Leimens« eingeführt: Boorman ist nämlich mitnichten Herausgeber einer seriösen Zeitschrift, sondern ein gerissener Betrüger, der genau weiß, wie man die Maschinerie der Marktwirtschaft für sich arbeiten lässt. Laarmans imponiert der hemdsärmelige Boorman, und doch kann er sein Mitgefühl für die Betrogenen nicht ganz verleugnen.