Willem Elsschot Volgorde van de boeken

Lees over Laarmans' laatste dwaaltocht door Antwerpen en loop nu ook met hem mee: deze uitgave bevat een even mooie als interessante stadswandeling op basis van het boek. Met Het Dwaallicht (1946) zou Elsschot zijn literaire testament hebben geschreven. In veel beschouwingen wordt steevast gewezen op het symbolische einde van het verhaal, waarin Laarmans en zijn 'drie zwartjes' tot de conclusie komen dat hun zoektocht naar de mysterieuze Maria Van Dam op niets uitloopt: 'Zij is als een beeld dat men in 't water ziet. Als men het grijpen wil is er niets. Of zoals de lichten in het moeras. Men kan ze nalopen, doch men achterhaalt ze niet.'

Lijmen/Het Been is te lezen als een humoristische variant op het oeroude verhaal van de man die zijn ziel aan de duivel verkoopt. De duivel heet in dit geval Boorman, een gewetenloze zakenman met een perfect inzicht in de zwakheden van de mens. Als uitgever van het nepblad Het wereldtijdschrift slaagt hij erin ijdele directeuren van allerlei bedrijven voor veel geld enorme hoeveelheden bedrukt papier in de maag te splitsen. Laarmans is zijn veel minder gewiekste assistent, die het vuile werk mag opknappen. Maar hij krijgt meer en meer last van zijn knagende geweten...

Het verhaal van de liefde van een moeder voor een krijgsgevangen zoon die in den vreemde aan de griep sterft, waarna verwikkelingen om het pensioen ontstaan tussen de moeder en de ongehuwde moeder van haar kleinkind.

Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog brengt financieel voordeel voor de commercieel aangelegde zwager van de ik-figuur.