Linda Lenz Boeken

Volnost je na obtíž, když člověk nemá do čeho píchnout, píší Alexandr Genis a Petr Vajl v předmluvě ke knize, která zkoumá 60. léta v Sovětském svazu jako jeho „viktoriánskou" epochu. Tato doba nebyla vrcholným tvůrčím obdobím, ale spíše obdobím sentimentu a samolibého pohledu na svět. Autoři se zaměřují na fenomény kulturního života v dekádě plné výkyvů, ukazují, že i když nebyla zcela svobodná, nešlo ani o čisté pokračování mocenského stalinského surrealismu. Byla to doba plná nadějí i deziluzí. Petr Vajl (1949–2009), ruský exilový esejista a spisovatel, pracoval pro rádio Svobodná Evropa/Rádia Svoboda. Po studiu žurnalistiky emigroval v roce 1977 do USA, kde spolupracoval s Genisem na několika publikacích, včetně studie o ruské próze a knihy o emigraci. Jejich sláva vzrostla s knihou Ruská kuchyně ve vyhnanství, která spojila národní literaturu s jídlem. Poslední léta strávil v Praze. Alexandr Genis (1953) je rusko-americký spisovatel a kulturní kritik, který také pracoval pro rádio Svobodná Evropa. Po emigraci do USA v roce 1977 se setkal s významnými osobnostmi, jako je Josif Brodský. Jeho spolupráce s Vajlem je nejznámější a jejich kniha je úvodem do studia homo sovieticus.

Na pozór banalna historia. Ona i on. Spotkanie na letnisku. Pierwsza miłość. Listy pełne najintymniejszych zwierzeń. Potem wybucha wojna – on musi jechać do Chin, tam walczyć, cierpieć, może nawet zginąć. Korespondencja jednak trwa nieprzerwanie, stając się odbiciem życia z jego radościami i – częściej – dramatami. Konflikt między rodzicami a dziećmi, związek bez miłości, zdrada, niespełniona potrzeba macierzyństwa, śmiertelna choroba – wszystko to zostaje przelane na papier. Listy bowiem są swoistą kapsułą czasu i zawsze znajdują adresata. Nawet jeśli czas biegnie innym torem dla niej i innym dla niego, a przeszłość miesza się z teraźniejszością. Do spotkania kochanków dochodzi bowiem w listach. Tam, gdzie są miłość i śmierć, jest też odrodzenie.