Inspiracją do powstania publikacji były przede wszystkim zainteresowania
autora i prowadzone przez niego od dłuższego już czasu badania nad
problematyką tatarską. Chodzi o zagrożenie ze strony koczowników krajów Europy
Środkowej i Wschodniej, zarówno w średniowieczu, jak i w epoce nowożytnej, a
także wynikające z tego faktu polityczne i społeczne skutki. [] Cezurę czasową
prezentowanych wydarzeń stanowi okres od połowy XV do początku XVI wieku, a
konkretnie czasy od rozpadu Złotej Ordy do likwidacji jej naturalnego
sukcesora Wielkiej Ordy. [] Dla pełniejszego zrozumienia poruszanych spraw,
zdecydowano się przedstawić środowisko naturalne, specyficzny styl życia
stepowców i sposoby prowadzenia przez nich działań militarnych. Usiłowano
także pokrótce przybliżyć dzieje Tatarów od momentu ich pojawienia się na
europejskiej scenie politycznej do rozpadu Złotej Ordy w połowie XV wieku.
Aczkolwiek, żyjący od pierwszej połowy XIII wieku we wschodniej Europie,
koczownicy, określani są także jako Mongołowie, autor niniejszej książki
konsekwentnie nazywa ich Tatarami, co starał się uzasadnić w dalszej części
pracy
Znakomita pozycja znanego śląskiego mediewisty dr. Norberta Miki, oparta na
analizie imponującej bazy źródłowej i literatury tematu. To pierwsze tak
obszerne polskie opracowanie traktujące o początkach potęgi domu Habsburgów, o
charakterze wręcz podręcznikowym dla badaczy dziejów XIII-wiecznej Europy
Środkowo-Wschodniej. Jak pisze sam autor: - Wydarzenia toczące się w latach
1246-1278 można zaliczyć do bardziej burzliwych w dziejach Austrii. Ciągłe
wojny – według zgodnej opinii kronikarzy – doprowadziły do upadku
gospodarczego kraju. Zniszczeniu uległo wówczas wiele miast, nie mówiąc już o
pojedynczych mniejszych grodach, wioskach lub klasztorach. Najeźdźcy
uprowadzili także wielkie ilości jeńców. Ucierpiała na tym zwłaszcza Dolna
Austria, gdzie niektóre rejony zostały całkowicie wyludnione. Sporo winy za
taki stan rzeczy ponosili w tym przypadku austriaccy i styryjscy możnowładcy.
Podzieleni na zwalczające się ugrupowania, niejednokrotnie ułatwili sąsiadom
ich grabieżcze wyprawy. Ważnym epizodem były tutaj rządy władcy Czech
Przemysła Otokara II, które uspokoiły sytuację wewnętrzną w kraju. Czasy jego
panowania, to dla ziem austriackich okres względnej stabilizacji i rozbudowy.
Dla przykładu w 1268 r. król czeski, na miejscu bitwy Kroissenbrunn, niedaleko
Hainburga, kazał wznieść warowny gród Marchegg. Wspierał także miasta oraz
klasztory. Ostatecznym zwycięzcą w walce o spadek po Babenbergach okazał się
król, a później cesarz, Rudolf z Habsburga. Wykorzystując antagonizmy królów
Węgier i Czech, a także poszczególnych książąt i margrabiów Rzeszy, zdołał on
wprowadzić własne zasady gry. Niebagatelną rolę odgrywał tutaj fakt, iż
Rudolf, jako zwierzchni władca Niemiec, ustawił się w wygodniej pozycji
arbitra w spornych sprawach między swoimi lennikami, a także tymi, którzy hołd
lenny, z rządzonych przez siebie ziem, powinni mu byli złożyć. Pozwoliło mu to
rozstrzygać konflikty na swoją korzyść, a opornych karać. Tak też miało
miejsce w przypadku Przemysła Otokara II, który nie uzyskawszy od władcy
Rzeszy spadku po Babenbergach jako lenna, automatycznie utracił wszelkie prawa
do jego posiadania, a sprzeciwiając się temu, zmuszony był toczyć nierówną
walkę z Rudolfem i pozostałymi książętami Rzeszy, których dodatkowo wsparł
król węgierski Władysław. Można więc powiedzieć – za Ferdinandem Seibtem – że
poprzez swoją nieostrożną politykę król czeski sam utorował Habsburgowi drogę
do przejęcia spadku po Babenbergach. Ten ostatni zaś stworzył z nabytych ziem
austriackich podstawę swoich rodowych dóbr. Spis treści: wprowadzenie – pod
rządami Babenbergów; zmagania o ziemie babenberskie po śmierci Fryderyka
Bitnego; Przejęcie Austrii i Styrii przez Przemysła Otokara oraz pierwsze
konflikty czesko-węgierskie; Od Kroissenbrunn do Soprona; utrata spadku po
Babenbergach przez Przemysła Otokara II na rzecz Rudolfa z Habsburga; tablice
genealogiczne; indeks nazw geograficznych i osobowych. KAMPF UM DAS
BABENBERGISCHE ERBE 1246-1278. THE CONTEST FOR THE BABENBERG HERITAGE
1246-1278.
Publikacja jest pierwszą i jedyną biografią władcy raciborskiego Mieszka,
niesłusznie nazywanego Plątonogim. Faktycznie książę nosił przydomek Laskonogi
i przyszedł na świat około 1142 r. prawdopodobnie w Krakowie, jako drugi syn
Władysława II Wygnańca. Oddany w młodości na naukę do benedyktyńskiej szkoły
klasztornej w Michaelsbergu w Niemczech, nabył tam potrzebne wykształcenie,
które pomogło mu po powrocie z wygnania do Polski w sprawnym rządzeniu
księstwem raciborskim. Dzięki umiejętnej polityce systematycznie poszerzał
swoje władztwo, które wyodrębniło się jako jednostka terytorialna, nosząca
później miano Górny Śląsk. Talent i naturalne przymioty charakteru księcia -
zdaniem współczesnego kronikarza - predestynowały go do ubiegania się o
najbardziej prestiżową godność w kraju tron krakowski, czyli teoretycznie
zwierzchnią władzę w rozbitej wówczas na dzielnice Polsce. Jako senior
piastowskiej dynastii, Mieszko dopiął tego pod sam koniec swojego życia,
uzyskawszy wcześniej poparcie Stolicy Apostolskiej. Zmarł 16 V 1211 r. w
Krakowie i został pochowany w katedrze na Wawelu.
