Samuel D. Kassow Boeken

In 1940 zette historicus Emanuel Ringelblum in het getto van Warschau een clandestiene organisatie op van professionele en amateur-historici. Codenaam: Oneg Shabbat. Doel: alle facetten van het joodse leven bestuderen en documenteren, om weerstand te bieden aan de uitroeiingspolitiek van de nazi's. Oneg Shabbat legde de gedachten en ervaringen vast van duizenden, die stierven van de honger, of aan ziektes, terwijl het langzaam tot hen doordrong wat de nazi's van plan waren. Kort voordat het getto werd leeggehaald en met de grond gelijk gemaakt, slaagde Oneg Shabbat er nog in duizenden documenten te verbergen in blikken en melkbussen. In de overtuiging dat de Duitse overwinning zeker was, werden deze op verschillende plekken begraven, in een heldhaftige poging om te voorkomen dat de stem en de cultuur van een volk dat zijn ondergang tegemoet ging, ook verloren zouden gaan. Twee van deze bergplaatsen zijn na de oorlog teruggevonden. Nu, tientallen jaren later, is het archief eindelijk ontsloten. Wie schrijft onze geschiedenis is het unieke en aangrijpende verhaal van Emanuel Ringelblum en Oneg Shabbat, een groep die met geschiedkundige eruditie en een verzameling documenten weerstand wilde bieden aan uitroeiing door de nazi's. Van de ruim zestig medewerkers overleefden er slechts drie. Ook Ringelblum en zijn gezin kwamen in maart 1944 om.

In 1940, in the Jewish ghetto of Nazi-occupied Warsaw, the Polish historian Emanuel Ringelblum established a clandestine scholarly organization called the Oyneg Shabes to record the experiences of the ghetto's inhabitants. For three years, members of the Oyneb Shabes worked in secret to chronicle the lives of hundereds of thousands as they suffered starvation, disease, and deportation by the Nazis. Shortly before the Warsaw ghetto was emptied and razed in 1943, the Oyneg Shabes buried thousands of documents from this massive archive in milk cans and tin boxes, ensuring that the voice and culture of a doomed people would outlast the efforts of their enemies to silence them. Impeccably researched and thoroughly compelling, Samuel D. Kassow's Who Will Write Our History? tells the tragic story of Ringelblum and his heroic determination to use historical scholarship to preserve the memory of a threatened people.

In the Autumn of 1940 the Jews of Warsaw were forced into a crowded ghetto, enduring unimaginable conditions until most were killed. Yet, amid this, one man, Emanuel Ringelblum, started an organization dedicated to recording life under Nazi occupation.

Ringelblum dowiódł, że walczyć można nie tylko bronią, lecz także papierem i piórem. Stworzone przez niego archiwum było jednym z najbardziej skutecznych aktów kulturowego oporu w okupowanej przez nazistów Europie. Trzecia Rzesza dążyła nie tylko do wymordowania Żydów, ale również do tego, by pamięć o nich zaginęła – z wyjątkiem nazistowskiej wersji ich historii. Ringelblum zrobił, co mógł, żeby – nawet jeśli sami Żydzi nie przetrwają – zachowała się dokumentacja ich losu. Bez archiwum „Oneg Szabat“, bez dokumentów wydobytych z ruin Łodzi, Wilna i innych miast historycy też mogliby pisać wartościowe książki o genezie i przebiegu ostatecznego rozwiązania oraz o postawie, jaką wobec zabijania Żydów prezentowały różne europejskie narody. Ale relacje te byłyby opowieściami o tym, czego dowiedzieli się już po fakcie, a nie głosami Żydów mówiących na bieżąco o tym, co ich spotyka. Świadectwo osób, które przeżyły masowe mordy, jest czymś innym niż słowa tych, którzy nie wiedzieli jeszcze, jak to wszystko się skończy i żyli w społecznościach czekających na unicestwienie.

Vergraben, aber nicht vergessen. 1941 begann im Warschauer Ghetto eine unglaubliche Geschichte: Der jüdische Historiker Emanuel Ringelblum organisiert ein Netz von Mitarbeitern, die im Untergrundarchiv «Oyneg Shabes» das Leben unter deutscher Besatzung minutiös für die Nachwelt dokumentieren, also nicht zuletzt die Umstände ihres eigenen Todes. Als dann die sogenannte Große Aussiedlung in das Vernichtungslager Treblinka begann, sicherten Mitarbeiter des Archivs ihre wertvollen Bestände in Metallkästen und großen Milchkannen und vergruben sie unter Gebäuden des Ghettos. Samuel D. Kassow schildert erstmals ausführlich die Entstehung des Archivs, ermöglicht einen tiefen Einblick in das Schicksal der Verfolgten in ganz Polen und in die Geschichte des Warschauer Ghettos. «Das wichtigste Buch über Geschichte, das man jemals lesen kann.» The New Republic