Ewa Ogrodzka-Mazur Boeken

In Polish and Czech pedagogy, there have not been many studies on the social, cultural and educational functioning of academic youth in a culturally diversified environment. The analysis of identity behaviours presented by university students from the Polish-Czech borderland and of their learning potentialities will provide a chance for mutual recognition, understanding and the enrichment of both cultures - along with providing a chance for cultural sensitization. Due to the applied culturalization attitudes, this will also enhance the participation in the culture of the neighbouring country and the shortening of cultural distance. Such studies are also associated with a reflection upon the way in which a contemporary human understands cultural dimensions, the role they play in human life and the scope in which they shape the individual's own and their social/cultural identity.

The second volume of the Interculturalism and Intercultural Education Series presents findings from the European research project IRNet. The first chapter explores the role of schools in multicultural settings and the educational efforts of teachers in diverse environments. The second chapter addresses early school intercultural education, focusing on cultural and cognitive aspects that shape identity in early pedagogy and the quality of integrated education in primary schools. The third chapter examines the functioning of school education for national minorities in Poland and neighboring countries, considering the socio-political transformations in these regions over recent decades. The final chapter discusses the experiences, challenges, and perspectives of educating culturally different children and their families, both in school and beyond. This volume offers valuable insights into the complexities of education in culturally diverse contexts, highlighting the need for effective strategies to support all learners. ISBN 9783862887538. Interculturalism and Intercultural Education 02. 184pp. 2016.

W odpowiedzi na dynamicznie zmieniający się kontekst społeczno-kulturowy i ekonomiczno-polityczny oraz ze względu na wielowymiarowość procesów rozwoju człowieka autorzy wysuwają propozycje nowych rozwiązań i inicjatyw zarówno w sposobie myślenia, jak i w sferze działalności edukacyjnej. Odsłaniając nowe przestrzenie edukacyjne, akcentują potrzebę wzmocnienia kompetencji międzykulturowych jako fundamentalnych umiejętności życiowych. [] Przywołane w niniejszym tomie doświadczenia społeczne niewątpliwie stanowią inspirujące źródło dla działań edukacyjnych i poczynań badawczych. Mamy nadzieję, że przedstawiony w szerokiej perspektywie teoretycznej materiał empiryczny zachęci Czytelników do ewaluacji własnych działań podejmowanych na polu edukacji międzykulturowej oraz pobudzi do podejmowania nowych wyzwań upowszechniających jej idee. Fragment Wprowadzenia

Autor publikacji podjął tematykę rodzicielstwa adopcyjnego małżeństw doświadczających niepowodzenia prokreacyjnego i związanej z tym niezamierzonej bezdzietności. Zaprezentował własną koncepcję autokreacji małżonków do wielowymiarowego rodzicielstwa. Proces autokreacji ujmowany całościowo obejmuje świadomą pracę nad sobą małżonków, transformatywne uczenie się biograficzne, autoformacyjne kierowanie własnym rozwojem osobowym oraz samokształtowanie ja rodzica adopcyjnego w horyzoncie agatologicznym i aksjologicznym. Złożony, wielowymiarowy charakter autokreacji został ujęty na gruncie integralnej koncepcji człowieka, a problematykę usytuowano także w kontekście antropologicznym, aksjologicznym i egzystencjalnym.

Tom 11 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Nauczyciel i dziec­ko w dobie kryzysu edukacji, składa się z dwóch części. Teksty mają charakter teoretyczny, empiryczny i praktyczny. Stanowią wkład w dyskusję nad stanem edukacji małego dziecka oraz możliwościami jej modyfikacji zgodnie z uniwersalnym systemem wartości w perspektywie kształcenia młodych pokoleń i budowania wartościowego społeczeństwa. W szerszej perspektywie – dotyczą dylematów kształcenia nauczycieli. W części pierwszej – Współczesny nauczyciel wobec zmiany w edukacji – autorzy tekstów podejmują ważne kwestie związane z budowaniem autorytetu nauczyciela, ze stylami i metodami jego pracy pedagogicznej zarówno w przedszkolach, jak i szkołach. Wychodząc naprzeciw potrzebom dzieci, autorzy wskazują w swoich artykułach na sposoby ich rozpoznania oraz uwzględniania w praktyce pedagogicznej. Podkreślają wagę właściwej komunikacji między nauczycielami, rodzicami i dziećmi. Przedstawiają możliwości wdrożenia w polskich szkołach wartościowych koncepcji i systemów kształcenia, mniej lub bardziej znanych w światowych systemach edukacyjnych.Teksty zawarte w części drugiej, zatytułowanej Rodzic – dziecko – nauczyciel w aktualnej przestrzeni wychowawczo-edukacyjnej, odnoszą się do zagadnienia współpracy rodziców (i rodziny) z nauczycielami pracującymi w przedszkolach i szkołach. Ukazano w nich znaczenie dzieciństwa spędzanego w rodzinie, przedszkolu i szkole oraz wagę udziału rodziców w edukacji dzieci. Przedstawiono dylematy rodziców związane z pójściem dziecka do przedszkola, podjęciem przez nie obowiązku szkolnego oraz ich poglądy na temat osoby nauczyciela. Podjęto wątek zmiany w komunikacyjnej przestrzeni edukacji, a także problematykę uwarunkowań i implikacji współczesnego wychowania w rodzinie w kontekście „zatracenia” w cyberprzestrzeni czy nieharmonijnego rozwoju dzieci oraz zagadnienie kryteriów oceny warunków rozwoju dzieci w rodzinie. Oddając do rąk Czytelników ten tom, wyrażamy nadzieję, że jego lektura będzie przyczynkiem do podjęcia lub pogłębienia badań nad dzieciństwem i edukacją małego dziecka.

Tom pomyślany jako podsumowanie serii okazał się podwójnym pożegnaniem – zamierzonym pożegnaniem z serią oraz, niestety, pożegnaniem z Autorką. [...] Przychodzi smutne skojarzenie z mądrą myślą wyrażoną przez księdza Jana Twardowskiego – trzeba się śpieszyć, by dzielić dobro. Pozostaje po Bronisławie Dymarze dobra pamięć, pamięć o szlachetnym Człowieku, zaangażowanej Nauczycielce, Autorce oryginalnych prac. Sięgajmy zatem do Jej dzieł i przeżywajmy tę formę – także ważnego – współbycia. [...] Powstała książka niewielka pod względem objętości, ale spełniająca wiele funkcji. Jest to podsumowanie serii, ale również przegląd poglądów, koncepcji i teorii wychowania, a także praktyk edukacyjnych – z XIX i XX wieku. Ponadto jest to oryginalna propozycja teoretycznej refleksji o dziecięcości oraz inspiracja do studiów i badań nad edukacją małych dzieci. Publikacja spełnia też funkcje promocji wartościowych lektur i zapewne będzie wykorzystana jako pewnego rodzaju przewodnik po literaturze, a zatem okaże się przydatna nauczycielom, studentom i w ogóle osobom zainteresowanym edukacją małych dzieci. Sądzę, że przyczyni się również do kształtowania jeszcze większej wrażliwości środowisk akademickich na sprawy współczesnej oświaty. Może wreszcie stać się impulsem do ożywienia społecznych dyskusji o istocie, powinnościach i praktyce edukacji – szczególnie edukacji małych dzieci. Jak na jedną niewielką książkę to bardzo dużo. Z recenzji prof. zw. dr. hab. Tadeusza Lewowickiego

Trzeci tom pracy Edukacja małego dziecka, zatytułowany Nowe konteksty, poglądy i doświadczenia, kontynuuje refleksje dotyczące pracy pedagogicznej z dzieckiem w wieku przed- i wczesnoszkolnym. Zaprezentowano w nim autorskie poglądy i/lub wyniki cząstkowych badań prowadzonych w tym zakresie. Mimo że w niekt�rych przypadkach badania te wykonano na małych grupach dzieci (uczni�w klas I?III), ich rodzic�w i nauczycieli, dają one jednak wartościowy poznawczo obraz funkcjonowania wsp�łczesnego dziecka w wielu r�żnorodnych środowiskach (rodzinnym, przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym, r�wieśniczym, medialnym). Tom otwiera część zatytułowana Nowe konteksty edukacji małego dziecka, w kt�rej autorzy poszczeg�lnych rozdział�w interpretują podstawowe kategorie ? dziecka i dzieciństwa ? w kontekście przemian edukacyjnych wyznaczanych zmianą społeczną. Podejmują także pr�bę wskazania nowych orientacji i strategii edukacyjnego działania, ze szczeg�lnym uwzględnieniem refleksyjności i myślenia krytycznego odnoszących się do poszukiwania, tworzenia i zmiany zar�wno w działalności dziecka, jak i nauczyciela. Część druga ? Doświadczenia edukacji przed- i wczesnoszkolnej w Czechach i na Słowacji ? poszerza nakreśloną problematykę o obszar edukacyjnych doświadczeń naszych południowych sąsiad�w. Autorki opracowań nawiązują do najnowszych prawnych regulacji oświatowych, kt�re wprowadziły szereg zmian w czeskiej i słowackiej edukacji elementarnej. Zmiany te dotyczą gł�wnie charakteru instytucji zajmujących się kształceniem dzieci przed- i wczesnoszkolnych, i obejmują: model edukacji, proces kształcenia, program nauczania, metodę planowania edukacji oraz ewaluację wynik�w kształcenia. Ostatnia część tomu ? Poglądy i doświadczenia dotyczące edukacji małych dzieci w Polsce ? obejmuje opracowania skupiające się na kwestiach wspierania r�żnych form aktywności (myślowej, metaforycznej, matematycznej) i rozwoju (emocjonalnego, społecznego, kulturowego) dziecka. Prezentowane poglądy i doświadczenia odnoszą się r�wnież do problematyki zagospodarowania czasu wolnego dzieci, jak i przejawianych przez nie zachowań ryzykownych, warunkowanych między innymi dysfunkcyjnością wsp�łczesnej rodziny. Ewa Ogrodzka-Mazur