Sroka Jacek Boeken

SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział I. Pojęcie polityki deliberacyjnej 1. Relacje między demokracją liberalną a polityką deliberacyjną 2. Teoretyczny fundament współczesnego demokratycznego dyskursu politycznego i deliberacji – sprawiedliwość jako bezstronność 3. Polityka deliberacyjna jako formalna procedura demokratyczna oraz sieć nieformalnych powiązań 4. Zręby procedury deliberacyjnej – przykładowa krytyka i możliwe linie obrony Rozdział II. Rola rządzenia wielopasmowego w polityce deliberacyjnej 1. Wstępna konceptualizacja pojęcia rządzenia wielopasmowego 2. Teorie rządzenia wielopasmowego 2.1. Teoria współzależności 2.2. Teoria zdolności rządzenia 2.3. Teoria mentalności rządzącej 2.4. Teoria integracji 2.5. Wnioski z teorii metagovernance 3. W kierunku demokracji „postliberalnej”? 4. Polityka deliberacyjna i rządzenie wielopasmowe – z udziałem sieci i w obrębie sieci 5. Zarządzanie relacjami w warunkach niepełnych kontraktów 5.1. Elastyczna formalizacja 5.2. Wzmacnianie samokontroli 5.3. Podejście procesualne 5.4. Orientacja na wymianę zasobów Rozdział III. Perspektywy rozwoju polityki deliberacyjnej w Polsce – przyczynek do dyskusji 1. Możliwości poszerzenia partycypacji obywateli w demokratycznych procesach decyzyjnych – rekapitulacja 1.1. Pojęcie sfery publicznej 2. Dostęp podmiotów obywatelskich do parlamentu oraz do struktur administracyjnych – diagnoza i rekomendacje 3. Partycypacja obywatelska w perspektywie poszerzonej 4. Zamiast podsumowania 4.1. Metoda deliberatywnego ustalenia preferencji opinii publicznej 4.2. Metoda paneli obywatelskich 4.3. Metoda komórek planujących i konferencje konsensusu 4.4. Uwarunkowania skuteczności deliberacyjnych metod publicznego zasięgania opinii Zakończenie Literatura Summary

Autor podejmuje jedno z ważniejszych zagadnień współczesnego systemu politycznego, jakim jest tzw. współdecydowanie. Rozpatruje kluczowe generalia i ważne detale związane z problematyką deliberacyjnego współdecydowania i wielopasmowego zarządzania publicznego. Odnosi je do wdrażania pasm polityki publicznej związanych z konkretnymi krajowymi sektorami, a pomocniczo pojawią się nawiązania do polityki wobec nauki i szkolnictwa wyższego. Zaletą pracy jest jednak nie tylko podjęcie samego tematu współdecydowania, co przede wszystkim zaproponowanie, niejako przy okazji, nowej metodologicznej płaszczyzny analizowania demokracji i w ogóle polityki. Autor wychodzi bowiem z założenia, że kryzys demokracji jest kryzysem nie tylko samej formy, ile również naukowej dyskusji o niej. Jest w związku z tym, w takim samym stopniu, kryzysem nauk politycznych, które okazały się bezradne w obliczu nowych wyzwań. Autor postrzega deliberację jako metodę działania w polityce, ale też jako metodologiczne narzędzie analizy polityki.

Planowanie i ewaluacja polityk publicznych to jedne z kluczowych składników programowania polityki publicznej opartej na dowodach. W modelu tym, mającym bezpośrednie zastosowanie w praktyce, poszukuje się rozwiązań pomagających radzić sobie z zalewem informacji w praktycznych warunkach wdrażania konkretnych programów sektorowych, czy sekcjonalnych polityk publicznych. Podręcznik wyróżnia metoda, w której oprócz modeli i narzędzi typowych dla nauki o polityce publicznej wykorzystuje się elementy nauk prawnych, socjologii polityki, organizacji i zarządzania. Treść jest podana w sposób pogłębiony, uporządkowany i przystępny. Oprócz waloru wykładowego, sformułowanie modelowych uściśleń mających wartość analityczną, a zarazem podręcznikową przyczyni się do metodycznego uporządkowania ważnego działu nauki o polityce publicznej, jakim jest programowanie, planowanie, zarządzanie i ewaluacja w politykach publicznych. Podręcznik stanowi ofertę dla studentów administracji, politologii, stosunków międzynarodowych, prawa, ekonomii oraz kierunków pokrewnych na studiach tak licencjackich, jak i magisterskich. Może być także przydatny dla słuchaczy studiów podyplomowych, doktorantów, ale również praktyków administracji rządowej i samorządowej, liderów społecznych, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz osób zainteresowanych sprawami publicznymi.

Opracowanie stanowi kolejny rezultat realizacji projektu badawczego, którego przedmiotem jest analiza budżetowania obywatelskiego w Polsce. Książkę przygotowano zarówno z myślą o rozwinięciu analiz zawartych we wcześniej wydanych pozycjach, których tytuły przywołuje się w tekście, jak i z zamiarem kontynuacji wysiłków zmierzających do lepszego modelowego ujęcia uwarunkowań partycypacji, deliberacji oraz współdecydowania w Polsce. Dwa pierwsze rozdziały, autorstwa Jacka Sroki, zawierają kolejną [] rozwiniętą aplikację narzędzi socjologicznych i politologicznych, a także odpowiednich schematów teoretycznych, służących badaniu szeroko ujmowanego problemu podejmowania decyzji pod kątem partycypacji. Socjologiczny, ale także dobrze osadzony teoretycznie charakter ma również apendyks autorstwa Beaty Pawlicy (zwracają uwagę schematy pojęciowe odnoszące się do good governance). Inny jest natomiast charakter rozdziału trzecie- go, w którym dominuje inspiracja kulturologiczna. [] Podczas gdy Jacek Sroka w dwóch pierwszych rozdziałach monografii odwoływał się raczej do metod politologicznych i socjologicznych, podobnie jak w ostatnim rozdziale Beata Pawlica, Wojciech Ufel skupia się na teoriach postkolonialnych [] w inspiracji antropologii kulturowej. [] Unikając uproszczeń na ile to możliwe w procedurze analiz modelowych autorzy ukazują społeczne przesłanki obydwu członów opozycji (deliberacja plebiscyt), nie proponują czytelnikowi komfortu prostego sytuowania się po stronie słusznej i pomijania racji reprezentowanych przez stronę przeciwną. [] Monografia jest pracą cenną, otwierającą nowe perspektywy badawcze, w pierwszym rzędzie dzięki narzędziom i schematom teoretycznym, opracowanym przez Jacka Srokę, lecz także dzięki syntezom autorstwa Wojciecha Ufela i schematom teoretycznym oraz analizom wywiadów przygotowanym przez Beatę Pawlicę. Z recenzji prof. dr. hab. Juliusza Gardawskiego