Maciej Janowski Boeken

Focusing on the period from 1750 to 1831, this book explores the emergence of the Polish intelligentsia as a distinct social class. It highlights the significance of bureaucratic institutions' development and examines the consequences following the 1795 dissolution of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Through this analysis, it provides insights into the cultural and political shifts that shaped modern Poland.

Focusing on the historical context of Polish liberalism, this scholarly work challenges the notion that it was weak or absent in the nineteenth century. Janowski presents a compelling argument that Poland's liberal tradition was rooted in a robust protoliberal heritage from its nobility-based democracy. He highlights that, despite the blending of liberal and patriotic aspirations, liberalism emerged as a significant intellectual force during this period, reshaping the understanding of Poland's political landscape.

Chroniczna ambiwalencja takich pojęć jak inteligencja i wyrazy bliskoznaczne odzwierciedla zarówno obiektywne zmiany uwarstwienia społecznego, jak i ich postrzeganie przez współczesnych, w tym zbiorowe oceny i samooceny. Chcąc zmiany takie obserwować, nie możemy przyjmować z góry żadnych idealizujących warunków definicyjnych, dotyczących etosu inteligencji, jej formatu moralnego czy poczucia misji społecznej. Sugerowano nam takie ograniczenie wielokrotnie, ale pozostajemy w tej materii przy swoim zdaniu: że nie etos tworzy i określa inteligencję, lecz inteligencja współtworzy kulturę moralną i horyzont umysłowy swojej epoki. Próba ich opisu ma być wynikiem badania, a nie założeniem wstępnym. Z przedmowy Jerzego Jedlickiego

Książka, na którą składaja się teksty siedemnsatu badaczy z różnych dziedzi i ośrodków naukowych, jest przesięwzięciem ambitnym i rzadkim w polskiej histografii. Szczupłość krajowych wzorców skłaniała do uwzględnienia szerokich kontekstów zachodnioeuropejskich, a złozoność problematyki wymusza interdyscyplinarne podejście i spojrzenie równiez z perspektywy językoznawczej.