Rafał Reichert Boeken

Książka przedstawia skomplikowane dzieje walk w Ameryce podczas hiszpańskiej konkwisty i kolonizacji. Autor opisuje przebieg walk Europejczyków z rdzennymi Amerykanami od najwcześniejszych dni ekspansji, jak też funkcjonowania aparatu militarnego na terytorium zamorskim Hiszpanii. Nacisk został położony na konkwistę, kolonizację, konsolidację militarną, walki z rdzenną ludnością i obronę zdobytego terytorium przed piratami, korsarzami i bukanierami. Omówiono także konflikty Hiszpanii z innymi państwami europejskimi uczestniczącymi w wyścigu o dominację w Ameryce. Publikacja wypełnia lukę w polskiej historiografii tematu, w której brakowało opracowania o podobnym zakresie chronologicznym i geograficznym. Ponadto praca została też w znacznej mierze oparta na badaniach historyków hiszpańskich i latynoamerykańskich, dotąd mało znanych w Polsce. W pierwszej części książki omówiono walki prowadzone między Hiszpanami i rdzennymi Amerykanami, gdzie czytelnik może znaleźć informację na temat uzbrojenia, taktyki i strategii wojennej, która doprowadziła do podboju znacznej części lokalnej populacji. W części drugiej przedstawiony został podział administracyjny hiszpańskich kolonii, który miał istotny wpływ na organizację i finansowanie systemu obronnego, wprowadzonego w celu obrony przed buntami rdzennej ludności i innymi Europejczykami, którzy od połowy XVI w. najeżdżali Indie Zachodnie. W tej części książki znajdują się informacje o fortyfikacjach, garnizonach i siłach militarnych, które utrzymywała hiszpańska korona na podbitych terytoriach. Omówiono tu również osiemnastowieczne reformy burbońskie i ich wielkie znaczenie polityczne i społeczne, szczególnie dla ludów tubylczych, widzących w nich możliwość awansu społecznego w zhierarchizowanym społeczeństwie Ameryki.

Książka ukazuje ogromną rolę lotnictwa w konfliktach zbrojnych XX wieku na przykładzie wojen izraelsko-arabskich. Przedstawiono tu prymat w skuteczności zastosowania nowoczesnego lotnictwa Izraela, wyposażonego z reguły w najnowszy sprzęt i doskonale wyszkolony personel, nad lotnictwem państw arabskich, które opierało się na masie, a nie jakości. Publikacja zawiera opis zastosowania lotnictwa podczas wybranych konfliktów izraelsko-arabskich z naciskiem na opis działań lotniczych podczas wojny sześciodniowej 1968 r. oraz wojny Jom Kippur w 1973 r. W działaniach tych Izrael paradoksalnie pokazał idealny przykład biletzkriegu, w ciągu kilku godzin unicestwiając o wiele bardziej liczne armie arabskie za pomocą swojego nowoczesnego i doskonale wyszkolonego lotnictwa. Opisano także historię powstania lotnictwa Izraela, włącznie z jej licznymi polskimi wątkami.

W pracy zostały ukazane najważniejsze zagadnienia dotyczące kultury Inuitów, takie jak: pochodzenie i rozprzestrzenienie się ich na obszarze Alaski, Grenlandii oraz Arktyki Kanadyjskiej; rozwój kultury materialnej na podstawie badań archeologicznych, a także etnograficznych, oraz pierwsze kontakty z Europejczykami. Przedstawienie zarysu historycznego oraz opisy badań archeologicznych pozwalają wyjaśnić początki rozwoju kultury Inuitów Kanadyjskich oraz ich styl życia od czasów najdawniejszych do pierwszej połowy XX wieku. Jeśli chodzi o badania archeologiczne, to w książce została przedstawiona tylko jedna grupa Inuitów, z delty rzeki Mackenzie: Kittegaryumiut. Wybrano tę grupę z tego względu, że była ona najliczniej reprezentowana aż do końca XIX wieku, a także ze względu na jej niepowtarzalne przystosowanie do polowań na białuchę. Adaptacja ta trwała około 500 lat, przy czym ramy czasowe najdokładniej dały się określić na podstawie wykopalisk nad Zatoką Radio. Na podstawie zabytków znalezionych w tym miejscu można stwierdzić, że nie było ono bardzo długo zasiedlone (około 200 lat).