Pawieł Fłorienski Boeken

Pawieł Fłorienski (1882–1937) należy do najwybitniejszych postaci rosyjskiego prawosławia XX wieku. Jest jednocześnie przykładem tragicznego losu intelektualisty w Rosji Sowieckiej. Syn ormiańskiej szlachcianki i rosyjskiego inżyniera, urodził się na Zakaukaziu, gdzie jego ojciec pracował przy budowie kolei. Ukończywszy w Moskwie studia na wydziale nauk ścisłych, poświęcił się jednocześnie teologii i w 1911 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Odtąd jego życie umysłowe biegło dwoistym torem: badań naukowych i duszpasterstwa. Nawet w latach dwudziestych i trzydziestych występował na konferencjach naukowych w sutannie i z krzyżem na piersi. Zderzenie z systemem komunistycznym musiało w końcu nadejść i okazało się dla niego tragiczne. Najpierw został aresztowany i zesłany na krótko w 1928 roku, lecz wtedy wybroniła go pierwsza żona Gorkiego. W 1933 roku nastąpiło drugie aresztowanie i zesłanie, tym razem z wyrokiem dziesięcioletnim. Przeniesiony w 1937 roku do Leningradu, został prawdopodobnie rozstrzelany w okolicy tego miasta. We wspomnieniowych zapiskach Dla moich dzieci, które prowadził w latach 1916–1925, chciał przekazać potomkom atmosferę własnego dzieciństwa, swoje wczesne fascynacje przyrodą, religią i tajemnicą istnienia. Książka, wydana pośmiertnie w latach sześćdziesiątych XX wieku, stanowi niezwykły dokument: bardzo osobisty, a zarazem bogaty w szczegóły historyczne.

Prezentowana monografia należy do nurtu prac rozwijających wiedzę o warstwie leksykalnej współczesnych polskich tekstów prawnych. Zastosowaną w niej teorię jednostki języka i gramatyki operacyjnej wzbogacono o pojęcie jednostki tekstu prawnego, co pozwoliło wykazać, że język prawny nie jest odrębnym kodem niezależnym od reguł języka polskiego, lecz stanowi byt ściśle z nimi powiązany. Polszczyznę prawną należy traktować jako specjalistyczny wariant ogólnego języka polskiego, pozostający z nim w zróżnicowanych relacjach semantyczno-składniowych, czego odzwierciedleniem jest zaprezentowane w pracy wewnętrzne zróżnicowanie jednostek tekstu prawnego. Monografia stanowi także głos w dyskusji na temat komunikatywności prawnej odmiany języka. Ujawniono bowiem szereg takich właściwości tekstów prawnych, które utrudniają ich zrozumienie przez prawników. Wypracowaną koncepcję teoretyczną zweryfikowano, opracowując pilotażową wersję słownika jednostek tekstu prawnego. Pokazano, że możliwy jest taki opis leksykograficzny, który jest mocno osadzony na gruncie językoznawczym, ale jednocześnie w sposób systematyczny uwzględnia specyfikę prawnej odmiany języka. „Monografia Jednostka tekstu prawnego w ujęciu teoretycznym i praktycznym Małgorzaty Gębki-Wolak i Andrzeja Moroza to dzieło o bardzo dużej wartości naukowej, umiejętnie łączące tradycyjne metody naukowe ze zautomatyzowanymi procedurami informatycznymi, wnoszące do badań nad językiem prawnym znaczący i oryginalny wkład. Praca jest pogłębieniem i swoistym ukoronowaniem dotychczasowych badań Autorów i wyrasta z ugruntowanych koncepcji lingwistycznych. Tym samym Autorzy otworzyli ogromne możliwości dla dalszych badań nad językiem prawnym, w ramach których będzie można konsekwentnie ukazywać specyfikę tekstów prawnych przez pryzmat polszczyzny ogólnej. Wydaje się, że jest to najwłaściwszy kierunek, gdyż jego efekty umożliwią zrozumienie skomplikowanej materii nie tylko prawnikom i językoznawcom, ale również wszystkim obywatelom. Z uwagi na korzyści społeczne dokonanie Małgorzaty Gębki-Wolak i Andrzeja Moroza zasługuje na tym większą pochwałę.” Z recenzji prof. Jarosława Liberka z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu