Dominic Lieven napisał tę książkę na 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej, skupiając się przede wszystkim na badaniu roli, jaką Rosja odegrała w wydarzeniach, które do niej doprowadziły. Wykorzystywał najczęściej niedostępne wcześniej dyplomatyczne i wojskowe archiwa rosyjskie, analizując szczególnie wnikliwie te dokumenty, które pokazują procesy i zdarzenia skutkujące podjęciem przez Rosjan decyzji o ogłoszeniu mobilizacji w lipcu 1914 roku. W opinii autora ta decyzja była jednym z najbardziej katastrofalnych wyborów ery nowożytnej. Władcy Rosji byli przekonani, że działają na rzecz zapewnienia jej przyszłego bezpieczeństwa, tymczasem po stracie milionów istnień ludzkich i dwóch rewolucjach skazali się na zagładę lub zesłanie, a cały swój kraj na trwający pokolenia wyjątkowo okrutny eksperyment pod panowaniem całkowicie innego ustroju. Książka powstawała głównie z myślą o czytelniku zachodnioeuropejskim i dotyczy lat 19041920, pokazując zarówno ogólne, jak i szczegółowe przyczyny prowadzące do wojny powszechnej. Przyczyny ogólne autor wiąże przede wszystkim z kryzysem imperium w Europie Środkowo-Wschodniej, uważając że kwestie imperium i naród oraz mocarstwowość a tożsamość miały charakter uniwersalny i stanowiły również centralny element historii świata w XX wieku. Opisuje i analizuje dekompozycję Imperium Osmańskiego i politykę nowo powstałych państw bałkańskich oraz rywalizację i sprzeczności interesów w tym regionie Rosji oraz Austro-Węgier i ich sojusznika, Niemiec wilhelmińskich. Wśród przyczyn szczegółowych odwołuje się do postaw oraz zachowań głównych i pomniejszych aktorów tych wydarzeń: panujących, premierów i ministrów, dyplomatów i wojskowych oraz publicystów czasopism opinii w poszczególnych krajach, podkreślając ówczesne ogromne i stale rosnące znaczenie opinii publicznej wyrażanej na łamach prasy i wpływ, jaki wywierała na decyzje polityczne. Szczegółowe omówienia not dyplomatycznych, raportów i memorandów, często wcześniej niepublikowanych, oraz ówczesnej publicystki stanowią jedną z istotnych wartości tej książki.
