Chomiuk Aleksandra Boeken

Kultura w swiecie luster. Jeszcze o niepowtarzalnosci i multiplikacjach w sztuce XX i XXI wieku

Rozprawa tworzy istotny poznawczo i interpretacyjnie obraz inspiracji historycznej w literaturze, proponuje nowe spojrzenie na tradycyjnie ujmowane zagadnienie powieści historycznej, zmieniając przy tym zasadniczo punkt widzenia (ale nie unieważniając innych możliwych interpretacji tej problematyki).

Niniejsza praca stanowi opis prozy literackiej autorki Żelaznej korony skonstruowany w formie zbioru szkiców interpretacyjnych poświęconych jej poszczególnym dziełom. Jedną z oczywistych nici łączących szkice jest pytanie o stosunek Malewskiej do tradycji uprawianego przez nią gatunku powieści historycznej. Twórczość tę chciałabym jednak widzieć w kontekście nie tylko warsztatowym. Interesuje mnie też jej szersze kulturowe tło. Pomysł książki poświęconej beletrystycznym dokonaniom XX-wiecznej autorki zrodził się bowiem z przekonania, że w sytuacji przemian, które dotknęły historię zarówno jako naukę o przeszłości, jak i jako opowieść o niej, a także w związku z bogactwem narzędzi oferowanych przez współczesne literaturoznawstwo, warto na nowo przyjrzeć się wpisanym w jej utwory sposobom problematyzowania miejsca człowieka w dziejach. Nie bez wpływu na powstanie pracy było też poczucie, że w dobie, w której kolejne wstrząsy polityczne, społeczne i ekonomiczne burzą poczucie cywilizacyjnej stabilności naszego świata, a jeden z problemów, jaki pojawia się w publicznej debacie, dotyczy tego, czy jakakolwiek przeszłość jest nam jeszcze do życia potrzebna, warto wracać do literackich klasyków.