Józef Weyssenhoff (1860-1932) i Leon Wyczółkowski (1852-1936), pisarz o ustalonej w historii literatury randze oraz wybitny malarz i grafik, artyści, których pewne elementy biografii kojarzą się okolicznościami życia, indywidualnymi preferencjami oraz sposobem przeżywania i pojmowania polskości. Ich twórczości poświęcona została niniejsza książka, będąca edytorskim efektem XXVII Konferencji Podlaskiej.
Profesor Krzysztof Stępnik sięgnął do tekstów (korespondencji wojennych, między innymi Filipa Kupczyńskiego, Mieczysława Jełowickiego, Tadeusza Micińskiego, Józefa Lipkowskiego, Kazimierza Grusa, komentarzy Feliksa Konecznego, Zdzisława Maryckiego itd.), które po blisko stu latach od ich publikacji nic nie straciły na aktualności; pisane były nie tylko przez naocznych świadków tamtych wydarzeń, ale też ludzi, którzy zagłębiali się w problemy, żyli nimi, nie tylko próbowali zrozumieć je, ale zrozumieli i tłumaczyli czytelnikom w Polsce, na czym one polegają.
Tematyka niniejszej publikacji skoncentrowana jest na sposobie przedstawiania katastrofy Titanica na łamach prasy polskiej w 1912 roku. Autor zaznacza, że nie interesuje go rekonstrukcja wydarzeń a jedynie to, jak płynęła i kształtowała się informacja ne ten temat w dziennikach i jak była przez autorów i redaktorów opracowywana w tygodnikach i miesięcznikach. Książka składa się z dwóch części. W pierwszej wyodrębniono kilkadziesiąt przewijających się i powtarzanych w dziennikach motywów treściowych, określonych mianem fraktali. W części drugiej omówiony został zupełnie inny tryb recepcji katastrofy w tygodnikach i miesięcznikach, które operowały informacją znaną czytelnikowi z prasy codziennej tak, by uczynić ją atrakcyjną dla swoich odbiorców.
Książka niekonwencjonalna. Tak najbardziej lapidarnie scharakteryzować można zastosowaną niej metodologię oraz poznawcze wyniki analiz i interpretacji kilkudziesięciu pozycji książkowych autorstwa 23 publicystów z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Krzysztof Stępnik potraktował te pozycje jako utwory, w których liczą się nie tylko wypowiedziane treści, ale i forma ich artykulacji oraz sposób prowadzenia dyskursu. Wziął pod uwagę książki służące celom walki i polemiki politycznej, udowadniając przy tym, jak wiele perswazji, stronniczości i namiętności tkwi w pozornie obiektywnych dziełach polityków, pedagogów, ekonomistów i literaturoznawców. Odsłonił bogaty zasób schematów myśli i tropów polemicznych na niemałym obszarze publicystyki, kierując niekiedy ich interpretację w stronę PRL-u, na przykład wówczas, gdy opisuje zjawisko trybutariatu politycznego. Przybliżył zakresy i metody operowania historią przez zwolenników i przeciwników sanacji, udowadniając jak istotne znaczenie dla bieżącej walki politycznej miały wątki naszej przeszłości. Polecana Czytelnikowi książka ogarnia bardzo szerokie spectrum spraw politycznych, od których tętniła ówczesna publicystyka, a ich analiza i interpretacja odsłania akcenty zaskakującej niekiedy aktualności. To pozycja godna polecenia politologom, studiującym nauki społeczne i komentatorom politycznym oraz „statystom”, czyli potocznym znawcom polityki, a więc właściwie każdemu niemal naszemu rodakowi.
Książka o Macedonii w prasie polskiej lat 1903-1914 podzielona jest na trzy rozdziały, w których przedstawiona została recepcja najważniejszych wydarzeń w tym kraju w kilkudziesięciu dziennikach i czasopismach ukazujących się w Warszawie, Krakowie, Lwowie i Poznaniu. Te wydarzenia to powstanie macedońskie w roku 1903 i wojny bałkańskie lat 1912-1913 aż do wybuchu Wielkiej Wojny. Recepcja spraw rozgrywających się w Macedonii, będącej częścią Turcji europejskiej, a potem w wyniku wojen bałkańskich odebranej Imperium Osmańskiemu i stanowiącej terytorium podziałowe Serbii, Grecji i Bułgarii, okazała się nadzwyczaj intensywna, obfitująca w sensacyjny niekiedy materiał prasowy. Książka pokazuje, jak cyrkulowała informacja o Macedonii na przestrzeni kilkunastu lat, jak zmieniało się postrzeganie tego kraju i państw bałkańskich w prasie polskiej i jakie bogactwo form dziennikarskich zostało użyte w opisie tego tematu.
Książkę Krzysztofa Stępnika opisującą dzieje prasowej recepcji rocznicy stulecia zgonu księcia Józefa Poniatowskiego (1913) trzeba uznać za pionierskie i jedyne opracowanie tematu ważnego dla polskiej tożsamości narodowej. Autor przestudiował zawartość polskiej prasy codziennej i periodycznej pod kątem sposobu informowania o setnej rocznicy zgonu narodowego bohatera Polaków oraz relacjonowania uroczystości rocznicowych. Zebrany materiał został przebadany metodami historycznoprasowymi, historyczno- i teoretycznoliterackimi, a także politologicznymi. W efekcie obraz, który został zrekonstruowany, odsłonił wiele twarzy zbiorowej świadomości Polaków w ostatnich latach narodowej niewoli, w przeddzień wybuchu I wojny światowej. Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Tadeusza Budrewicza