Françoise Thom Boeken

Je Putinova politika skutečně autoritářská, umně maskovaná pod demokratickými kulisami, nebo má svět co do činění s formou autokracie podporované mafiánskou oligarchií a dochází tak v podstatě k naplnění kontinuity ruských dějin. Francouzská historička Francois Thomová (1951) se celý svůj profesní život zabývá Ruskem a Sovětským Svazem. Napsala o jeho historii i současnosti několik knih a přednáší o něm na pařížské Sorboně. Jako téma své knihy nyní zvolila vládu současného prezidenta a základní otázka, kterou si v této souvislosti klade, zní: „Jak vlastně Putinův režim definovat?“ Thomová zkoumá genezi a historii putinismu. Analyzuje ruskou zahraniční politiku prostřednictvím tamního, domácího politického vývoje a upozorňuje na paradox ruské civilizace, která se obrací zády k Západu, skrývá nihilistickou vášeň a oživuje Kreml, ale má přitom škodlivý vliv na sebe sama. Autorka řeší také vliv KGB na myšlení mužů z Kremlu a na jejich způsob vlády, ale i to, zda může nastavený režim přežít svého v současnosti nejsilnějšího muže. Nezabývá se však jen mocnými postavami výkonné moci, zajímá ji i opozice, která se jeví slabá, roztříštěná a její neúspěchy jsou dnes do očí bijící.

W historii Związku Radzieckiego nie ma okresu równie pasjonującego jak ten, który nastąpił bezpośrednio po śmierci Stalina, i mało jest spraw równie tajemniczych, jak śmierć Ławrientija Berii, odsuniętego od władzy wskutek spisku Chruszczowa, Malenkowa i Mołotowa i straconego w 1953 r.Odpowiedzialny za cierpienia i śmierć niezliczonych ofiar sowieckiego komunizmu, także Polaków, w szczególności zaś za śmierć polskich oficerów w Katyniu, Beria w pełni zasłużył na miano największego stalinowskiego zbrodniarza, sadystycznego kata, diabolicznej bestii niezmierzonych osobistych ambicjach.Jednak upadek Związku Sowieckiego i otwarcie archiwów niespodziewanie ukazało jeszcze jeden, paradoksalny wymiar jego wizerunku. Po śmierci Stalina, Beria snuł szeroko zakrojone plany głębokich ustrojowych reform, plany które bez wątpienia stały się bezpośrednią przyczyną jego upadku.

Françoise Thom, w przeciwieństwie do wielu zachodnich polityków i autorów, nigdy nie miała złudzeń co do reżimu Władimira Putina. Przewidywała również, że Rosja może dokonać pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. Thom posiada rozległą wiedzę na temat współczesnej kremlowskiej elity i historii ZSRS, przez co należy do wąskiego grona badaczy odpowiednio przygotowanych do analizy mechanizmów funkcjonowania aparatu władzy współczesnej Rosji. Opisując drogę Władimira Putina na szczyt kremlowskiej hierarchii, autorka odsłania kulisy brutalnej walki o kontrolę nad największym państwem świata. Jednocześnie uświadamia nam specyfikę panującej w Rosji kultury politycznej. Wskazuje na głębokie, historyczne korzenie putinowskiego sposobu sprawowania władzy, tak szokującego i często niezrozumiałego również dla przedstawicieli narodów, które doświadczyły komunizmu. Pomaga uchwycić związek między agresywnym zachowaniem Rosji na arenie międzynarodowej a wewnętrzną polityką Kremla. Ukazując burzliwe losy przedstawicieli tamtejszych elit politycznych oraz mechanizmy sprawowania przez nich władzy, Thom obnaża logikę działania stojącą za putinizmem. Jednocześnie wpisuje wydarzenia za naszą wschodnią granicą nie tylko w rosyjską specyfikę, lecz także szersze, ponowoczesne tendencje, występujące również na Zachodzie. Aby zrozumieć, jak działa system Putina w polityce wewnętrznej i zagranicznej, a także […] fatalna spirala eskalacyjna, trzeba zatem pojąć, jak rosyjscy przywódcy postrzegają świat i ludzi. Dla człowieka z Zachodu jest to trudna zmiana scenerii. Książka ta ma dostarczyć klucz do zrozumienia świata, który bardzo różni się od naszego. Fragment książki Françoise Thom (ur. 1951) – francuska historyk i sowietolog, wykładowca paryskiej Sorbony. Autorka m.in. wydanych po polsku prac Czas Gorbaczowa (1990) oraz Beria. Oprawca bez skazy (2016).