Akcja specjalna

Meer over het boek

Problematyka operacji ,,Wisła? od lat budzi wiele emocji. [?] Pomimo to, jak dotąd, nie powstała monografia, kt�ra pr�bowałaby całościowo zająć się operacją ,,Wisła? i prowadzonymi w jej trakcie działaniami wojskowymi (wysiedleńczymi i przeciwpartyzanckimi). Wydane dotąd zbiory dokument�w oraz tomy studi�w, mimo ich niekwestionowanej wartości, tylko częściowo zapełniały tę lukę. Rozprawa Jana Pisulińskiego niewątpliwie pozwala więc uzupełnić istniejące braki w naszej wiedzy. Fakt iż autor wcześniej zajmował się szczeg�łowo wysiedleniami na Ukrainę w latach 1944?1946, w spos�b naturalny predysponował go do podjęcia r�wnież tego wyzwania. Praca została przygotowana w oparciu o szerokie kwerendy źr�dłowe i gruntowną, budzącą szacunek, lekturę literatury przedmiotu (polską i zagraniczną). [?] Sprawnie buduje też narrację, tworząc interesującą panoramę wysiedleń i zwalczania oddział�w ukraińskiego podziemia, jakie miały miejsce pomiędzy kwietniem a końcem lipca 1947 roku [?]. Z recenzji wydawniczej prof. Grzegorza Motyki Przez ponad dwa lata władze lekceważyły problem podziemia ukraińskiego. Dopiero wiosną 1947 roku, po rozprawieniu się z podziemiem polskim, zdecydowały się na skierowanie do południowo-wschodniej Polski ponad 20 tysięcy żołnierzy, nie licząc podporządkowanych dow�dztwu Grupy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, milicji i innych służb. Pośpiesznie sformowana Grupa Operacyjna ?Wisła? 20 kwietnia rozpoczęła w południowo-wschodnim krańcu Polski największą po wojnie operację, nazywaną w dokumentach tego okresu akcją specjalną ?Wisła?. Jej celem była likwidacja podziemia ukraińskiego. Jednocześnie, na polecenie rządzących komunist�w przeprowadzono przymusowe przesiedlenie tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na poniemieckie tereny na p�łnocy i zachodzie kraju, r�wnież z obszar�w, gdzie podziemie ukraińskie nie operowało. Do 31 lipca 1947 r. przesiedlono ponad 135 tysięcy os�b, w tym wielu Polak�w. Działania Grupy przeciwko podziemiu doprowadziły do jego znacznego osłabienia (zginęło i zostało zabitych na mocy wyrok�w sąd�w 519 os�b, ujęto kolejne 521) i w konsekwencji do demobilizacji. Kilka tysięcy os�b umieszczono w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie.