Polska Rewolucja A Kościół Katolicki 1788-1792 Tw

Rzeczpospolita w najmniejszym stopniu nie jest dla angielskiego historyka egzotyką, a równocześnie Butterwick ma także perspektywę zewnętrzną, która pozwala mu na stawianie odkrywczych pytań i na stałe porównywanie przemian Kościoła w Polsce z rewolucjami w innych krajach, zwłaszcza w józefińskiej Austrii oraz rewolucyjnej Francji. Niezwykle szeroka baza źródłowa pracy (zaczynając od Archivio Segreto Vaticano, a kończąc na archiwaliach kościelnych w Polsce, nieznanych naszym historykom) oraz świetna znajomość całej światowej literatury pozwoliły autorowi zarysować wielowątkowy i wielowarstwowy obraz problemów współżycia Kościoła i społeczeństwa, aktualny nie tylko w latach 1788-1792. Śledzimy z Butterwickiem stanowisko Stolicy Świętej wobec reform dotyczących duchowieństwa, problemy majątkowe i finansowe Kościoła (porównawczo także kościołów unickiego i prawosławnego), role polityczne jego hierarchów, związki między Kościołem a edukacją społeczeństwa, funkcje zakonów i zgromadzeń, stosunek opinii szlacheckiej do Kościoła i jego problemów, religijność społeczeństwa i personalne oblicze episkopatu Kościoła katolickiego, wpływy oświecenia na Kościół i dokonywane w nim przemiany. Dla tytułowej problematyki jest to książka fundamentalna, z uwagi na walory warsztatu historycznego wybitna. (prof. Zofia Zielińska)